Perspectief van Parochiaan en Kerk
“Hoe kon dit gebeuren?”
“Pastoor die en die is zo’n goddelijk man!”
“Zij zal hem wel verleid hebben.”
“Misschien klaagt ze hem aan voor geld.”
Dit zijn sommige van de commentaren die je hoort wanneer het nieuws van pastoraal wangedrag de parochie heeft bereikt. De leden van de kerk zijn als geheel geshockeerd en kunnen niet begrijpen hoe zoiets is gebeurd. Ongeloof alom, met roddel er bovenop. Jammer genoeg zijn deze snelle commentaren zelden een troost voor de betrokkenen, vooral het slachtoffer. Wanneer de parochie de schuld voor het pastoraal wangedrag bij het slachtoffer legt, wordt ze opnieuw een slachtoffer.
Het is belangrijk voor de parochie om het slachtoffer en haar familie liefde en steun te geven, net als de pastoor en zijn familie. Liefde en steun betekent niet een oogje dichtknijpen, de pastoor in de preekstoel laten of consequenties elimineren voor zijn zonden tegenover God, het slachtoffer, zijn familie en de parochie. Liefde—echte liefde—zoekt eerder eeuwig welzijn dan een tijdelijke ontsnapping van aansprakelijkheid.
HOE ZOU JE MOETEN REAGEREN TEGENOVER HET SLACHTOFFER?
Ze verdient je liefde, medeleven en oprechte bezorgdheid voor wat haar overkomen is. Luister… en luister nog meer. Ze heeft je begrip en medeleven nodig, zelfs als je echt niet kan begrijpen hoe dit is kunnen gebeuren. Laat haar weten dat je haar gelooft en dat je voor haar zal bidden. Hou het gesprek privé. Haar vertrouwen is al geschaad door de pastoor, schaadt het niet opnieuw. Even belangrijk als weten wat te zeggen en doen, is weten wat niet te zeggen en niet te doen.
ZEG OF DOE NIET:
- “Je moet geweten hebben wat hij wou.”
- “Hoe kon je zo dom zijn?”
- “Je mocht je zo niet kleden.”
- “Je bent niet vergevingsgezind.”
- Zeg dat het slachtoffer kwaad doet omdat ze mensen vertelt over het misbruik.
- Zeg het slachtoffer dat ze moet zwijgen.
- Beschuldig het slachtoffer van haat, jaloezie, wraak of de wens om de kerk te vernietigen.
Vele slachtoffers hebben eerder misbruik of een ander trauma in hun leven mee gemaakt. Dit kan hun beoordeling soms beïnvloeden (kleding, andermans karakter of intenties). Misbruik heeft niets te maken met intelligentie. The Hope of Survivors heeft slachtoffers van elke klasse uit de maatschappij geholpen, waaronder gelicentieerde therapeuten, verpleegsters, enz. Intelligentie, kennis, opleiding—of een gebrek eraan—zijn geen aanwijzingen voor kwetsbaarheid voor misbruik. Het is in de eerste plaats je emotionele toestand die je kwetsbaar maakt.
Soms, als er geen oplossing kan gevonden worden binnen de kerk zelf, wordt het misbruik behandeld in de rechtbank. Denk eraan, als dit gebeurt was het waarschijnlijk niet de eerste keus van het slachtoffer. Maar ze zag dit als enige oplossing nadat ze geen gerechtigheid kon bekomen via haar geliefde kerk. Als dit gebeurt, denk er dan aan om NIET te vragen wat de uitspraak van de rechtbank was. Zelfs als een zaak voor de rechtbank komt, is de uitspraak niet noodzakelijk een weerspiegeling van iemands schuld of onschuld. De belangrijkste bezorgdheid zou altijd de redding van slachtoffer en dader moeten zijn.
De kerkleden moeten zelf leren leven met de pijn en stress veroorzaakt door de zonden van de pastoor. Zij zijn ook verraden en misleid door hem. Het zal tijd vragen om te genezen als groep van gelovigen. Sommigen zullen zo diep teleurgesteld zijn door wat de pastoor gedaan heeft, dat ze de kerk misschien zullen verlaten—of misschien zelfs God de rug toe keren—voor altijd. Het verraad van een pastoor heeft niet alleen gevolgen voor zijn parochie, maar ook voor de hele gemeenschap.
Parochies die te maken krijgen met seksueel misbruik krijgen vele uitdagingen te verwerken. Sommige zullen de pastoor steunen en willen hem in de preekstoel houden. Anderen zullen het slachtoffer steunen. Wat echt van belang is, is God te volgen en dit kan enkel door Zijn Woord te volgen. De Bijbel maakt duidelijk dat de gevolgen voor de zonde van een leider serieus zijn. Een pastoor die een morele val maakte, heeft aangetoond dat hij niet bekwaam is om Christus te vertegenwoordigen tegenover het volk. Voor zijn eigen welzijn dient hij af te treden of afgezet te worden zodat hij zich toe kan leggen op het redden van zijn relatie met Christus.
HOE KON DIT GEBEUREN?
Gedurende een sessie of wanneer ze samenwerken zal de pastoor zijn gevoelens delen met een andere vrouw. Soms door subtiel de Bijbel te verdraaien om zijn wangedrag goed te praten en problemen te creëren in haar huwelijk.
HOE KONDEN WE HET WETEN?
Niemand kan echt de gedachten of de gevoelens van iemand anders kennen, maar meestal zijn er aanwijzingen dat er iets mis is in het leven van de pastoor. Naar buiten toe is hij misschien overdreven vriendelijk of flirterig. Misschien is hij erg beheersend of manipulerend, wat wijst op een focus op zichzelf. Dat kan leiden tot machtsmisbruik. Hij maakt misschien ongepaste opmerkingen tegenover of over vrouwen. En als hij sessies heeft met vrouwen alleen, kan dat de deur openen naar ongepaste seksuele avances en misbruik van iemand onder zijn zorg. De inhoud of stijl van zijn preek is misschien veranderd. Hij is misschien zijn begeesterde kracht van vroeger verloren. Al deze uiterlijke aanwijzingen zijn tekens van een innerlijke strijd die het resultaat kan zijn van de verwaarlozing van gebed en vroomheid.
Satan probeert altijd om de boodschappers en kinderen van God te vernietigen. Daarom moeten we elkaar altijd steunen in gebed voor Gods begeleiding en bescherming.
WIE KUNNEN WE VERTROUWEN?
Om betrouwbaar te zijn, moet Christus leven in het hart van de pastoor. Zulke relatie zal duidelijk zijn in het gedrag van de pastoor. Hij zal een heilige wens hebben om anderen te dienen, niet zichzelf. Als echte dienaar van God, zal hij eerlijk, trouw en loyaal aan zijn roeping zijn.
HOE KUNNEN WE HIERVAN GENEZEN?
Alleen God kan echte genezing brengen voor zulke pijn en verwoesting. We moeten bidden voor elkaar, de pastoor, het slachtoffer en hun families. Vraag God om hen te vergeven en te genezen en om hun huwelijken te herstellen. Praat eerlijk over je gevoelens en pijn. Reik uit naar anderen die pijn hebben en bied hen steun en aanmoediging. Uiteindelijk komt spirituele verwezenlijking van God, niet de mens.
HOE ZOU DE KERK DIT MOETEN AFHANDELEN?
De kerk zou eerst naar God moeten kijken voor raad door gebed en begeleiding door de Heilige Geest. Daarna kunnen zij voorzichtig en tactvol de parochie inlichten over de morele val van de pastoor. Deze heeft de hoge standaard die verwacht wordt van hem als leider door de Bijbel en de kerk niet nageleefd. Deze crisis kan de kerk niet ontkennen. Ze kunnen de schuld niet op het slachtoffer schuiven.
Leg aan de parochie uit dat dit geen “affaire” was, maar eerder een situatie waar, omwille van het machtsverschil, de pastoor zijn autoriteit misbruikte. Omdat hij zijn heilig vertrouwen misbruikte, moet hij aftreden.
De kerk zou de pastoor, zijn familie en de slachtoffers moeten helpen om de gepaste therapie te vinden. Ze moeten hen de kans bieden om spiritueel en emotioneel te genezen. De kerk moet zijn hand blijven uitreiken om de pastoor te steunen en te vergeven, maar het moet ook duidelijk zijn dat de pastoor enkel bij de lokale kerk kan blijven als hij duidelijke en gepaste stappen onderneemt om berouw te tonen.
Misschien vraag je je nog altijd af of iemand die een morele val maakte aansprakelijk gesteld moet worden. De vraag moet gesteld: hoe kan de wereld deze verheven persoon van God en Zijn kracht nog zien als iemand die de mensen moet redden van zonde? En welke boodschap geef je de gemeenschap als de kerk geen actie onderneemt tegen een spiritueel leider die zijn eigen naam bezoedeld heeft? Een corrupt leider confronteren en verwijderen zal aanvankelijk voor imagoschade zorgen. Maar uiteindelijk behoudt het de kerk als baken van licht in een wereld vol kwaad.
Seksueel misbruik in de kerk is een spirituele en emotionele crisis voor de hele parochie, niet alleen voor het slachtoffer. De kerk kan zijn verantwoordelijkheid niet ontlopen om misbruikende kerkelijken te confronteren en te ontzetten als leider. Dan kan de kerk zijn verantwoordelijkheid vervullen door de genezende liefde van Christus aan slachtoffers van seksueel misbruik in de kerk toe te dienen en hen zo te helpen overlevers te worden. Alleen dan kan de kerk een geloofwaardige Christelijke getuige hebben en een veilige plaats worden waar kwetsbare mensen bescherming kunnen vinden tegen een kwade en kwetsende wereld.